Tin vào một chữ duyên để âm nhạc tự do phát triển, Bùi Lan Hương vẽ nên những nét chấm phá nghệ thuật rất riêng bằng một sự sáng tạo không tính toán.
Sau khi giới thiệu với khán giả MV “Ngày mai em sẽ thành ký ức” và trong lúc đang chuẩn bị cho album mới, nghệ sĩ Bùi Lan Hương sắp xếp được thời gian để cùng chúng tôi trò chuyện về con đường Dream Pop cô đang theo đuổi.
* Trước thời điểm công chiếu MV “Ngày mai em sẽ thành ký ức”, Bùi Lan Hương từng chia sẻ đây là ca khúc dễ hát nhất bạn từng viết và hy vọng là sẽ không còn ai phàn nàn các ca khúc của Bùi Lan Hương khó cover. Việc dễ hát hơn này phải chăng là chủ đích nhằm giúp ca khúc trở nên phổ biến hơn?
Một bài hát ra đời luôn là kết tinh trước hết từ cảm xúc của người nghệ sỹ và vượt trên những tính toán dành cho người nghe hay người hát lại. Khi viết xong ca khúc này thành một bản pop/ballad thì Hương cho rằng nó sẽ dễ nghe, dễ hát hơn những bản đậm chất dream pop trước đây của Hương. Còn trong thực tế Hương vẫn thấy các bạn kêu rằng khó hát (cười). Nhưng Hương hy vọng mọi người sẽ không từ bỏ trước khi thử hát nó.
* Bùi Lan Hương chia sẻ chỉ mất một tháng để hoàn thành ca khúc “Ngày mai em sẽ thành ký ức”, nhưng cả ekip thì phải chạy bạt mạng cho kịp deadline lên MV vào ngày Black Valentine. Vì sao thế?
Hương và anh Thành đạo diễn MV đều là người làm việc theo cảm xúc. Kinh nghiệm là lúc mình thấy thời điểm này cảm xúc này tốt rồi thì phải cho ra bài hát, ra MV, còn nếu để lâu thì tuột mất cảm hứng đó. Nên cả team đã muốn làm thật nhanh và cho ra bài hát sớm nhất có thể.
Ngày Valentine Đen thì cũng chỉ là tình cờ thôi, khi đã chốt ra bài hát vào ngày đó thì lại biết đó là một ngày đặc biệt. Và như vậy thì lại càng có lý do vì nội dung bài hát cũng phù hợp cho những người cô đơn.
* Với “Ngày mai em sẽ thành ký ức”, Bùi Lan Hương tiếp tục đưa đến cho khán thính giả một câu chuyện tình buồn và day dứt khác. Cô gái cứ loay hoay ở hiện tại bởi chàng trai vương vấn tình cũ. Và cuối cùng thì cô gái quyết định ra đi để đến lượt mình được bước vào trái tim chàng trai khi cô đã trở thành ký ức? Như vậy có nghiệt ngã lắm không Hương?
Điều này bạn phải hỏi nam chính chứ, cô gái đã và đang mở rộng trái tim cho anh ta. Nhưng anh ấy mới là người từ chối hạnh phúc ấy mà!
Hương nghĩ rằng, trong cuộc sống có rất nhiều trường hợp như vậy xảy ra, khi đối phương luôn luôn dõi mắt về một hình bóng cũ. Và kết thúc sẽ luôn luôn buồn cho đến khi người đàn ông nhận ra giá trị của thực tại xung quanh mình.
* Cảm hứng cho “Ngày mai em sẽ thành ký ức” đến từ đâu, là Bùi Lan Hương tự viết từ trải nghiệm của bản thân hay đây là kết tinh của một khoảnh khắc cảm xúc thăng hoa?
Bài hát ra đời từ những cảm xúc thăng hoa thôi. Có những bài hát là trải nghiệm cá nhân, có những tác phẩm là sự chiêm nghiệm từ những điều mình nhìn thấy, nghe thấy, cảm thấy. Người nghệ sỹ theo Hương phải lấy cảm hứng sáng tạo từ nhiều nguồn khác nhau, từ cuộc sống, từ phim ảnh, sách truyện, hội hoạ v.v.. rồi thẩm thấu và làm nên tác phẩm của mình.
* “Ngày mai em sẽ thành ký ức” có là dấu hiệu nào hay mở ra dấu hiệu nào về album thứ hai của Bùi Lan Hương không?
Đây là một ca khúc độc lập không liên quan đến album thứ 2, những điều thú vị xin được hé lộ sau, ở một thời điểm thích hợp hơn.
* Tạm chia tay MV mới của Bùi Lan Hương để nhìn lại khoảng thời gian cuối 2020 đến đầu 2021, có thể xem là giai đoạn của những ca khúc nhạc phim do Bùi Lan Hương sáng tác/thể hiện. Sở hữu bộ sưu tập OST khá đồ sộ, Bùi Lan Hương có cho rằng bản thân là người rất có duyên với nhạc trong phim không?
Mình khá hạnh phúc và hài lòng với gia tài nhạc phim của bản thân. Bởi vì giọng hát của mình và màu âm nhạc của mình mang tính chất tự sự, nó có thân phận trong đó thế nên Hương đã nhận được rất nhiều lời mời của các đạo diễn để hát ca khúc nhạc phim. Mình tin rằng trong tương lai nếu có cơ hội để tiếp tục hát nhiều nhạc phim hơn nữa thì mình sẽ còn làm được tốt hơn nữa.
* Với OST, có ca khúc Bùi Lan Hương hát, có ca khúc Bùi Lan Hương kiêm cả sáng tác. Vậy quá trình tiếp nhận, phân tích và hiểu tác phẩm diễn ra như thế nào để bạn cho ra một sản phẩm OST khiến khán giả thấy đã tai nhất?
Khi tiếp nhận ca khúc do nhạc sĩ khác viết, mình sẽ cố gắng đọc, nghe và ngẫm ca khúc đó với màu sắc âm nhạc trùng với màu sắc âm nhạc của phim. Còn khi mình là người viết, mình sẽ phải trao đổi rất kỹ với đạo diễn để xem đạo diễn có mong muốn màu sắc như thế nào, cảm xúc của bài hát như thế nào để thể hiện được tâm lý và cảm xúc của nhân vật trong phim.
Đối với OST thì mình luôn đặt phim lên trước cái tôi cá nhân của Bùi Lan Hương. Tất nhiên là khi đạo diễn tìm dến Bùi Lan Hương thì họ mong muốn tìm đến một điều gì đó của mình rồi nên là mình phải đem điều đó ra đưa vào trong tác phẩm. Thế nhưng ngoài điều đấy thì mình mong muốn trước nhất là thể hiện được thông điệp của bộ phim, màu sắc của bộ phim và sau đó mới là Bùi Lan Hương.
* Một bộ phận khán giả gọi Bùi Lan Hương là “nữ hoàng nhạc phim”, cũng có người gọi Bùi Lan Hương là nàng tiên tóc bởi năng lực “tóc hát” hiếm thấy. Cũng có người gọi Bùi Lan Hương là Bông Lan Nướng. Bạn có thể giải thích một chút về tên gọi cuối cùng và trong những biệt danh này, Bùi Lan Hương thích biệt danh nào nhất?
Đúng là khán giả rất yêu mến mình thế nên đã đặt cho mình rất nhiều biệt danh thân thương. Biệt danh “Bông Lan Nướng” thì cũng tình cờ thôi. Trên đường đi quay MV mới, em Công Dương (diễn viên) ăn bánh bông lan nướng thì bảo ơ chị Hương ơi, giống tên chị quá này. Mình chụp lại hình ảnh đó, đăng lên story. Thế là fan của mình từ đó cứ hay gọi mình là “Bông Lan Nướng”.
Trong ba biệt danh này thì mình thấy hàng ngày mọi người thân thương gọi mình là “Bông Lan Nướng” là vui nhất. Còn lại những biệt danh khác liên quan đến âm nhạc thì khi nào các bạn nhắc đến âm nhạc của Bùi Lan Hương thì các bạn có thể sử dụng biệt danh đó. Tới hiện tại thì cũng nhiều biệt danh lắm rồi nên thôi không thích cái gì hơn nữa.
* Bùi Lan Hương từng nói thành công của MV OST “Ngày chưa giông bão” với gần 30 triệu view trên YouTube chỉ là thước đo thị trường đối với dòng nhạc Dream Pop mà bạn theo đuổi chứ bản thân Bùi Lan Hương không có ý định theo đuổi các ca khúc được hàng chục, hàng trăm triệu view. Từ đó đến nay, suy nghĩ của bạn có gì thay đổi không?
Khi mình làm các ca khúc, mình không theo đuổi view đâu. Nên là ca khúc nào được thành công về view thì đó là niềm vui của mình. Mình thấy mình may mắn mình được như thế thôi. Còn kể cả không được nhiều view thì mình vẫn đi hát được với những ca khúc đó là mình thấy vui rồi.
Và ở trong những ca khúc mình được tham gia, không những mình được hát mà mình còn được múa nữa như là “Kiều mệnh khúc”. Và cái phần múa trong visual “Kiều mệnh khúc” khiến cho mình cảm thấy mình rất xinh đẹp, mình ăn điểm rất nhiều trong mắt khán giả. Thế nên là dù view thấp hay view cao mình nghĩ mình đã làm được một điều gì đấy mới mẻ, hay ho để gửi tới mọi người.
* Ngoài tự sáng tác, Bùi Lan Hương cũng hát nhạc của nhạc sĩ khác nữa. Vốn là người theo đuổi dòng nhạc kén người nghe, vậy bản thân Bùi Lan Hương có kén tác phẩm được mời thể hiện hay không?
Mình là một người rất kén tác phẩm. Tác phẩm nào phải có giai điệu hay, phải có lời đẹp thì mình mới thấy là nó hợp với mình. Mình thường thích những lời sâu sắc, tượng thanh, tượng hình. Nó mang tính văn học thì đó sẽ là những lời mình muốn truyền tải hơn là những lời ca khúc mang tính thị trường hoặc là mang tính đời sống.
* Dù không chủ đích nhưng ca khúc “Mặt trăng” do Bùi Lan Hương chấp bút lại như được “đo ni đóng giày” cho câu chuyện Mị Châu, Trọng Thủy. Liệu chất liệu văn học dân gian có thể sẽ là một hướng khai thác của Bùi Lan Hương trong tương lai không khi mà bạn chia sẻ là thích phim/truyện cổ trang, kho tàng văn học Việt Nam lại còn rất nhiều thân phận người phụ nữ khác và việc khai thác các chất liệu lịch sử, dân tộc đang rất được khán giả quan tâm trong những năm trở lại đây?
Kho tàng văn học Việt Nam có rất nhiều những hình tượng đẹp về người phụ nữ như Vũ Nương, Tiên Dung, Tô Thị. Việc khai thác chất liệu lịch sử được khán giả quan tâm, tuy nhiên mình làm việc mình không tính toán quá nhiều như vậy. Và trong khi mình làm việc có nhiều cái duyên nó nảy sinh. Mình nghĩ âm nhạc hay ở đó.
Còn thị trường có thể đang có những xu hướng nhất định, thì sáng tác của mình nếu đi cùng xu hướng là một điều tốt. Hoặc nếu mình thực sự giỏi mình có thể sáng tạo ra những điều mới để điều tiết xu hướng thị trường. Còn nếu mình không giỏi được như thế, khi mình làm được các ca khúc có giá trị nghệ thuật, thì nó vẫn có đời sống. Mình không bao giờ đóng khung bản thân hay giới hạn bản thân ở trong một sự trói buộc nào là mình sẽ viết theo xu hướng nào trong âm nhạc cả.
Về ca khúc sử dụng câu chuyện Mị Châu Trọng Thuỷ, đó là một ca khúc hay mà Hương tâm huyết. May mắn là nó trùng với câu chuyện Mị Châu Trọng Thuỷ thôi chứ mình không chủ đích cho những vấn đề đấy. Thế nên là âm nhạc cứ để cho nó thoải mái phát triển. Còn nó có liên quan đến tạo hình cổ trang trong kho tàng văn học Việt Nam hay không thì đó là câu chuyện xét sau.
* Ở thời điểm trailer của “Ngày mai em sẽ thành ký ức” được phát trên YouTube, kênh của Bùi Lan Hương đã cán mốc 100.000 lượt người đăng ký. Trước đó thì Hương đã cho ra đời đến vlog số 7. Nhưng bẵng đi một thời gian, người xem không thấy Bùi Lan Hương ra vlog nữa. Chuyện gì đã xảy ra với “bà Hương vlog”?
Thực ra, mình tập trung quá nhiều vào âm nhạc. Thời gian mình ra nhiều vlog là mình đang bị cách ly ở Singapore nên có nhiều thời gian rảnh, mình làm những thứ linh tinh của “bà Hương vlog”.
Mình cũng muốn làm lắm nhưng mình cần có những người xung quanh trợ giúp. Hy vọng trong thời gian tới mình sẽ tìm được những bạn trợ lý đồng hành để làm ra những vlog hay ho như thế.
* Trong một vlog, Bùi Lan Hương từng nói nghệ sĩ là một nghề đòi hỏi cả trí óc lẫn chân tay. Và minh chứng rõ ràng cho cái sự “chân tay” đó chắc phải nhắc đến lời “than thở” của Bùi Lan Hương trên Facebook về chuyện quay cuồng học múa để ghi hình MV “Kiều mệnh khúc”?
Bắt đầu vào một tác phẩm, đâu có bao giờ mình chuẩn bị được hết mọi thứ. Mình đâu có biết là sau này mình sẽ làm cái này, làm cái kia để đi học múa quạt, múa dân tộc trước. Thế nên là khi mà nhận bài hát và muốn làm cho nó đẹp thì trong thời gian gấp rút, mình phải cố gắng tập cho tươm tất nhất có thể. Và khi mà mình gấp rút như thế áp lực rất lớn.
Và có những động tác có thể mình chưa bao giờ làm trong đời nhưng mình vẫn phải cố gắng làm. Rồi bạn thấy là khi mà bạn xoay thì trông có vẻ rất là thần thái, bay bổng nhưng thật ra là nó rất chóng mặt và gây tiền đình. Rồi các động tác tay khi mình hất quạt lụa thì bạn nghĩ nó là đơn giản nhưng thật ra là mình phải hất từ khuỷu tay đến đầu ngón tay thì sóng của quạt mới bay ra được đẹp như thế. Và để làm được những điều đó Hương phải luyện tập ba ngày ba đêm không nghỉ để kịp quay ở Huế.
Đấy chỉ là một minh chứng nho nhỏ thôi, còn làm nghệ sĩ đòi hỏi một sự kiên trì, bền bỉ. Không phải là bạn đứng lên sân khấu bạn hát năm phút rồi bạn đi về, mà đó là cả một quá trình tập luyện cả ngày trời đi rehearsal, đi makeup, đi thay quần áo rồi chuẩn bị để toả sáng. Lúc nào bạn cũng luôn luôn phải tỏ ra tươi tỉnh trước khán giả. Đó là những việc chân tay mà nghệ sĩ nào cũng phải làm khi có đam mê với nghề.
* Với MV “Mặt trăng”, Bùi Lan Hương học cưỡi ngựa, lặn biển. Ở MV “Kiều mệnh khúc” thì Bùi Lan Hương học múa. Còn trong “Ngày mai em sẽ thành ký ức”, bạn giống như cánh diều trắng trên mỏm đá cao. Bùi Lan Hương có cho rằng mỗi một thử thách trong MV đều là một cơ hội để gười nghệ sĩ hoàn thiện bản thân không?
Khi nhận bất kỳ thử thách nào, điều đầu tiên chúng ta đều nghĩ là mình sẽ không làm được đâu. Nhưng sau đó, có anh em ekip động viên. Hương nghĩ mỗi MV là một thử thách mới mẻ để mình được thể hiện bản thân và mang đến cho khán giả những hình ảnh tốt nhất có thể. Và thật ra, vẫn có nhiều thử thách quá nguy hiểm thì mình không dám làm vì sợ quay xong MV cũng không về hát cho các bạn nghe được nữa (cười lớn).
* Còn nhớ sau phần trình diễn ca khúc “Bùa mê” ở cuộc thi “Sing my song”, nước mắt của Bùi Lan Hương đã rơi khi bạn trải lòng về con đường nghệ thuật chắc là khó khăn mà bản thân muốn đi. Đến thời điểm này, sau “Ngày mai em sẽ thành ký ức”, Bùi Lan Hương thấy sao rồi? Bạn đang hạnh phúc và thỏa mãn dần và hơn với những gì mình đang làm chứ?
Mình cảm thấy Nguyễn Y Vân – vẫn y nguyên (cười).
Cảm ơn Bùi Lan Hương đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn này. Chúc Bùi Lan Hương sẽ tiếp tục chinh phục thêm nhiều điểm cao nữa với các sản phẩm âm nhạc tiếp theo.
